Phát triển nông nghiệp bền vững là gì? Là một hướng phát triển của ngành nông nghiệp nhằm đảm bảo sự phát triển kinh tế, xã hội và môi trường trong thời gian dài. Vậy những thành công mà nó mang lại là gì và có tác động như thế nào?
Mục lục bài viết
1. Mục tiêu của phát triển nông nghiệp bền vững
Theo xu hướng chung trên thế giới, các chủ trương và biện pháp nhằm phát triển nông nghiệp bền vững là gì thường hướng đến ba mục tiêu chính: phát triển bền vững về kinh tế, phát triển bền vững về mặt xã hội, và phát triển bền vững về tài nguyên và môi trường.
1.1. Phát triển bền vững về kinh tế
Mục tiêu này nhằm đảm bảo rằng phát triển kinh tế được thực hiện một cách bền vững và có lợi cho tất cả các bên liên quan. Điều này đòi hỏi việc xây dựng một nền kinh tế chịu đựng, tăng trưởng bền vững, và không gây thiệt hại đến môi trường và cộng đồng.
Các biện pháp như tăng cường cải cách kinh tế, đẩy mạnh công nghiệp hóa thông minh và sáng tạo, và tăng cường hợp tác quốc tế được áp dụng để đạt được mục tiêu này.
1.2. Phát triển bền vững về mặt xã hội
Phát triển nông nghiệp bền vững là gì về mặt xã hội nhằm phát triển xã hội công bằng, bao gồm việc nâng cao chất lượng cuộc sống cho tất cả mọi người và giảm bớt bất bình đẳng xã hội. Điều này bao gồm đảm bảo quyền truy cập công bằng đến các dịch vụ cơ bản như giáo dục, chăm sóc sức khỏe, nước sạch, và điện năng.
Ngoài ra, mục tiêu này cũng liên quan đến việc tạo ra cơ hội việc làm và thu nhập bền vững, đảm bảo an ninh và ổn định xã hội.
1.3. Phát triển bền vững về tài nguyên và môi trường
Bảo vệ và bảo tồn tài nguyên tự nhiên, giảm thiểu ô nhiễm môi trường, và thích ứng với biến đổi khí hậu là mục tiêu quan trọng của phát biển nông nghiệp bền vững là gì. Các biện pháp như bảo vệ đa dạng sinh học, quản lý tài nguyên nước và đất đai một cách bền vững, tăng cường sử dụng năng lượng tái tạo và sạch, và đẩy mạnh công nghệ xanh được thúc đẩy để đạt được mục tiêu này.
Những mục tiêu này không chỉ mang tính toàn diện mà còn tương quan và tương đồng với nhau. Đối với mỗi mục tiêu, các chủ trương và biện pháp nhằm đạt được nó thường có sự chồng chéo và tương tác, nhằm tạo ra một hệ thống phát triển bền vững và tạo lợi ích cho toàn bộ xã hội.
=>> Xem thêm: Ngành nông nghiệp công nghệ cao và những cơ hội nghề nghiệp “vàng”
2. Các góc độ đánh giá mức bền vững của một nền nông nghiệp
Phát triển nông nghiệp bền vững là gì cũng cần có những tiêu chí đánh giá riêng biệt. Để đánh giá mức độ bền vững của một nền nông nghiệp, các nhà khoa học thường xem xét từ các góc độ sau:
2.1. Bền vững theo không gian
Đánh giá bền vững theo không gian liên quan đến việc xem xét sự cân đối giữa sự sử dụng đất và tài nguyên với khả năng chịu đựng của một khu vực cụ thể.
Điều này bao gồm đánh giá khả năng duy trì năng suất nông nghiệp trong điều kiện nguồn tài nguyên hạn chế và giới hạn không gian, cũng như khả năng duy trì hệ thống sản xuất nông nghiệp một cách hợp lý trong quy mô cộng đồng và vùng lân cận.
2.2. Bền vững theo thời gian
Đánh giá bền vững theo thời gian liên quan đến khả năng duy trì và nâng cao năng suất, hiệu quả sản xuất và thu nhập trong nông nghiệp trong dài hạn.
Cần xem xét khả năng duy trì hệ thống nông nghiệp qua các chu kỳ sản xuất, đảm bảo sự liên tục và ổn định của nguồn cung cấp thực phẩm, và đảm bảo sự tồn tại của nền nông nghiệp cho các thế hệ tương lai.
=>> Xem thêm: Nông nghiệp công nghệ cao ở Việt Nam – Triển vọng trong tương lai
2.3. Bền vững về mặt sinh học và môi trường
Đánh giá bền vững về mặt sinh học và môi trường liên quan đến việc đảm bảo sự tương thích và cân bằng giữa hoạt động nông nghiệp với bảo vệ và bảo tồn các hệ sinh thái, đa dạng sinh học và tài nguyên tự nhiên.
Đánh giá tác động của nông nghiệp lên đất, nước, không khí, và sự tồn tại của các loài thực vật và động vật, cũng như xem xét các biện pháp bảo vệ môi trường, sử dụng tài nguyên tái tạo và quản lý chất thải một cách bền vững.
2.4. Bền vững về kinh tế
Đánh giá bền vững về mặt kinh tế liên quan đến khả năng tạo ra thu nhập ổn định và bền vững cho người nông dân và các bên liên quan.
Hiệu suất và lợi nhuận của nền nông nghiệp sẽ thể hiện sự bền vững về kinh tế, tạo ra cơ hội việc làm và thúc đẩy sự phát triển kinh tế trong cộng đồng nông thôn, cũng như đảm bảo công bằng và công tâm trong phân phối lợi ích kinh tế.
2.5. Bền vững về xã hội
Đánh giá bền vững về mặt xã hội liên quan đến khả năng đáp ứng các nhu cầu và quyền lợi của cộng đồng nông dân và xã hội trong quá trình phát triển nông nghiệp.
Tác động của nông nghiệp đến sự phát triển xã hội, sức khỏe và giáo dục của cộng đồng, cũng như đảm bảo quyền công dân, quyền lợi và sự tham gia của các nhóm dân tộc, phụ nữ và thanh niên trong nền nông nghiệp.
=>> Xem thêm: Thực trạng nông nghiệp công nghệ cao hiện nay
3. Những thành tựu trong phát triển nông nghiệp bền vững ở Việt Nam
3.1. Tăng trưởng năng suất và sản lượng
Thành tựu trong phát triển nông nghiệp bền vững là gì? Việt Nam đã đạt được tăng trưởng đáng kể trong năng suất và sản lượng nông nghiệp. Nhờ sự áp dụng công nghệ tiên tiến, phân phối phân bón và thuốc bảo vệ thực vật hiệu quả hơn, cùng với cải thiện quản lý và chăm sóc cây trồng và động vật, sản lượng nông nghiệp đã tăng lên.
Tốc độ tăng trưởng giá trị sản xuất ngành nông nghiệp đã có mức tăng ấn tượng, trung bình đạt 4,54% giai đoạn 1990-2016, giữa năm 1990 và 2016, giá trị sản xuất tăng 230%.
Tốc độ tăng trưởng năng suất lao động trung bình đạt khoảng 3,4%/ năm giai đoạn 1990-2016, bình quân giai đoạn 2001-2005 tăng khoảng 3,8%/ năm, giai đoạn 2006-2010 tăng khoảng 2,65%/năm và giai đoạn 2011-2016 tăng khoảng 4,61%/ năm.
3.2. Đa dạng hóa sản phẩm
Việt Nam đã đa dạng hóa các sản phẩm nông nghiệp và mở rộng chuỗi giá trị trong ngành. Ngoài sản xuất lúa gạo và cây lương thực chính, ngành nông nghiệp đã phát triển các ngành chăn nuôi, trồng trọt, thủy sản và cây công nghiệp. Từ đó, tạo ra sự đa dạng trong nguồn cung thực phẩm và cung cấp nguồn thu nhập cho người nông dân.
3.3. Xuất khẩu sản phẩm nông nghiệp
Việt Nam đã trở thành một trong những quốc gia xuất khẩu nông sản hàng đầu thế giới. Các mặt hàng nông nghiệp của Việt Nam như gạo, cà phê, hải sản, rau quả và đồng cỏ đã được xuất khẩu sang nhiều thị trường quốc tế Như vậy đã đóng góp vào tăng trưởng kinh tế và cải thiện thu nhập cho người nông dân.
3.4. Phát triển hệ thống hỗ trợ nông nghiệp
Chính phủ và các tổ chức liên quan đã xây dựng hệ thống hỗ trợ nông nghiệp, bao gồm vốn tín dụng, bảo hiểm nông nghiệp, đào tạo nâng cao năng lực và hỗ trợ kỹ thuật. Điều này giúp cung cấp sự hỗ trợ và khuyến khích sự phát triển bền vững của ngành nông nghiệp.
Ngoài ra, tăng trưởng nông nghiệp vẫn được thực hiện trong giới hạn chịu đựng của môi trường sinh thái: chất lượng các nguồn lực tự nhiên như rừng, đất, nước, không khí mặc dù không được cải thiện nhưng vẫn đảm bảo duy trì trong giới hạn kĩ thuật của quốc gia.
=>> Xem thêm: 5 xu hướng nông nghiệp công nghệ cao 2023
4. Chương trình đào tạo cử nhân trực tuyếnTrường Đại học Nông Lâm Thái Nguyên (TUAF)
Trường Đại học Nông Lâm Thái Nguyên (TUAF) là một trong những trường đại học hàng đầu về nông nghiệp và lâm nghiệp tại Việt Nam. Hiện tại, Trường Đại học Nông Lâm Thái Nguyên (TUAF) có chương trình hệ đào tạo từ xa trong ngành Nông nghiệp Công nghệ cao (NNCTC) .
Hình thức đào tạo từ xa cho phép học viên tham gia học tập và nghiên cứu mà không cần có mặt tại trường. Thông qua các công nghệ thông tin và truyền thông, sinh viên có thể tiếp cận với các tài liệu học tập, tham gia vào các buổi thảo luận trực tuyến, và gửi bài tập qua internet.
Hệ đào tạo từ xa tại TUAF trong ngành NNCTC có thể cung cấp cho học viên kiến thức về các công nghệ cao áp dụng trong nông nghiệp, như quản lý thông tin nông nghiệp, kỹ thuật nông nghiệp chính xác, hệ thống tưới tiêu tự động, cảm biến và mạng lưới IoT trong nông nghiệp, và ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong việc phân tích dữ liệu nông nghiệp.
=>> Xem thêm: Top 7 nền công nghiệp hiện đại nhất Thế Giới
Kết luận
Đặc điểm cũng như thành tựu của phát triển nông nghiệp bền vững là gì đã được TUAF giải đáp chi tiết ở bài viết trên. Đồng thời, ngành Nông nghiệp công nghệ cao sẽ là ngành học phù hợp với những bạn có hứng thú về phát triển nông nghiệp bền vững.
Nguồn: vnua.edu.vn, agridrone.vn, dtcblehongphong.hanoi.gov.vn, dangcongsan.vn. psdh.uel.edu.vn.