Ngành thực phẩm đang có một sự biến đổi chưa từng có. Sự kết hợp giữa công nghệ sinh học và công nghệ thực phẩm trở thành bước tiến mới trong ngành nông lâm ngư. Với nỗ lực nâng cao đời sống người dân, ngành sinh học thực phẩm là cánh cửa dẫn lối nhân loại giải mã bài toán về dinh dưỡng, môi trường và phát triển đời sống.
Trong những năm gần đây, lĩnh vực này được đại đa số các bạn trẻ quan tâm và lựa chọn. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn tìm hiểu sâu hơn về ngành Công nghệ sinh học thực phẩm – Xu hướng & Lợi ích
Mục lục bài viết
1. Công nghệ sinh học thực phẩm là gì?
1.1. Định nghĩa và phạm vi
Công nghệ sinh học thực phẩm là một ngành mới hiện nay, sự kết hợp giữa công nghệ sinh học và công nghệ thực phẩm, việc đưa yếu tố phân tử vào quá trình sản xuất hàng hóa sẽ đem lại giá trị dinh dưỡng cao. Khác với công nghệ thực phẩm, khi sinh viên lựa chọn chuyên ngành sẽ được đào tạo sâu hơn về yếu tố sinh học trong thực phẩm, phân tích sâu hơn về các yếu tố dinh dưỡng.
1.2. Mục tiêu và tầm quan trọng
Mục tiêu của ngành công nghệ sinh học thực phẩm hướng đến bao gồm
- Tăng giá trị dinh dưỡng đồng thời nâng cao chất lượng sản phẩm
- Mang đến những sản phẩm an toàn đến người tiêu dùng
- Phát triển những sản phẩm thực phẩm chức năng phục vụ trong y tế và điều dưỡng
- Tối ưu quy trình sản xuất, tối ưu chi phí, an toàn với môi trường
1.3. Ngành công nghệ sinh học thực phẩm tác động trực tiếp đến xã hội và doanh nghiệp:
- Nguồn nhân lực kỹ thuật chất lượng cao
- Ứng dụng công nghệ vào quy trình sản xuất giúp doanh nghiệp xã hội giảm thiểu áp lực về nguồn lực, chi phí
>> Xem thêm: Mức lương của ngành Công Nghệ Sinh học
2. Các ứng dụng đột phá của công nghệ sinh học thực phẩm
2.1. Sản xuất phụ gia tự nhiên
Chất phụ gia không chỉ là những sản phẩm tạo màu có hại không rõ nguồn gốc mà còn có những sản phẩm phụ gia tự nhiên. Qua quá trình sử dụng công nghệ sinh học thường từ vi sinh vật, enzyme, các nhà nghiên cứu tạo ra những chất phụ gia an toàn. Từ đó bảo vệ an toàn sức khỏe cho người tiêu dùng.
2.2. Ứng dụng enzyme trong công nghiệp thực phẩm
Trong lĩnh vực công nghệ sinh vật thực phẩm, enzyme được ví như “trợ thủ đặc biệt” giúp nâng cao chất lượng thực phẩm. Một số enzyme phổ biến bạn có thể biết: Amylase, Protease, Pectinase, Lactase. Việc sử dụng enzyme trong lĩnh vực này giúp sản phẩm có được hương vị tuyệt vời, giúp doanh nghiệp tăng hiệu quả tiêu thụ sản phẩm. Đồng thời enzyme cũng là thành phần tự nhiên an toàn và thân thiện với môi trường cũng như sức khỏe con người
2.3. Công nghệ gen và thực phẩm biến đổi gen (GMO)
Giới nghiên cứu có thể tạo ra các loại giống mới có năng suất cao hơn, khả năng kháng bệnh tốt và hàm lượng dinh dưỡng cao nhờ công nghệ gen. Chẳng hạn, giống gạo vàng tăng cường vitamin A, giúp cải thiện sức khỏe cộng đồng ở những nơi thiếu vi chất.
2.4. Công nghệ sinh học trong an toàn thực phẩm
Bên cạnh những ứng dụng sinh học nhằm nâng cao chất lượng thực phẩm, các nhà nghiên cứu còn có thể dựa vào phân tích phân tử để phát hiện những vi khuẩn có hại trong thực phẩm. Đây được gọi là kỹ thuật sinh học phân tử. Ngoài ra công nghệ sinh học thực phẩm còn giúp ích trong việc tìm kiếm nguồn gốc của các loại thực phẩm giúp người tiêu dùng luôn an tâm về sản phẩm đã mua và sử dụng
2.5. Phát triển thực phẩm chức năng và y tế
Một trong những hướng phát triển quan trọng của công nghệ sinh học thực phẩm hiện nay là tạo ra các dòng thực phẩm không chỉ dùng để ăn uống hàng ngày mà còn hỗ trợ sức khỏe, phòng ngừa bệnh tật, hay còn gọi là thực phẩm chức năng. Ví dụ: Probiotic, Prebiotic, Peptit sinh học, Omega-3 từ vi sinh vật biển
3. Cơ hội nghề nghiệp và triển vọng phát triển
3.1. Nhu cầu nhân lực và tiềm năng
Hiện nay, doanh nghiệp luôn chú trọng đầu tư mạnh mẽ vào công nghệ sinh học thực phẩm nhằm đáp ứng xu hướng tiêu dùng sản phẩm sạch, dinh dưỡng cao của người tiêu dùng. Vì vậy, nhu cầu tuyển dụng nhân lực của ngành này đang có chiều hướng tăng lên theo thời gian
3.2. Các vị trí công việc phổ biến
Sinh viên hoàn thành chương trình học ngành công nghệ sinh học thực phẩm sau khi ra trường có thể đảm nhiệm các chức vụ sau:
- Bộ phận R&D (nghiên cứu phát triển sản phẩm mới)
- Phòng QA/QC (đảm bảo chất lượng tại nhà máy)
- Phòng kiểm nghiệm tại trung tâm kiểm định
- Làm giảng viên, nghiên cứu viên tại trường, viện
- Tư vấn kỹ thuật hoặc vận hành quy trình trong doanh nghiệp sản xuất thực phẩm
3.3. Mức lương và lộ trình thăng tiến
- Khi tốt nghiệp loại khá trở lên trong ngành công nghệ sinh học thực phẩm, sinh viên mới ra trường có thể kiếm được từ 8 đến 12 triệu VNĐ mỗi tháng.
- Sau 3–5 năm: nếu làm việc cho các công ty thực phẩm đa quốc gia, nó có thể lên tới 15-25 triệu.
- Lộ trình rõ ràng từ kỹ thuật viên đến quản lý R&D và có thể đến giám đốc kỹ thuật hoặc chuyên gia cố vấn thực phẩm.
>> Xem thêm: Công nghệ sinh học ra trường làm gì?
4. Yêu cầu về kiến thức, kỹ năng và các trường đào tạo
4.1. Kiến thức và kỹ năng cần có
Để có được công việc tốt, sinh viên trong quá trình đào tạo ngành công nghệ sinh học thực phẩm cần nắm chắc các kiến thức sau:
- Sinh học, vi sinh, hóa học, hóa sinh
- Kiến thức chuyên sâu về enzyme, lên men, công nghệ gen
- Kỹ năng phòng thí nghiệm, xử lý dữ liệu phân tích
- Tư duy logic, khả năng làm việc nhóm và đọc hiểu tài liệu tiếng Anh chuyên ngành
4.2. Chương trình đào tạo chuyên sâu
Trong quá trình đào tạo, sinh viên sẽ tiếp cận nhiều kiến thức cốt lõi liên quan đến việc phân tích thành phần thực phẩm, kiểm soát vi sinh vật, hiểu rõ vai trò của enzyme, cũng như nắm vững kỹ thuật gen và công nghệ lên men trong sản xuất hiện đại. Bên cạnh việc nắm chắc lý thuyết, sinh viên sẽ được tích hợp những giò thực hành phân tích nghiên cứu với những thiết kế công nghệ sinh học thực phẩm đạt chuẩn.
4.3. Các trường đại học uy tín
Hiện nay, nhiều trường đại học, cao đẳng uy tín trên cả nước đã đưa công nghệ sinh học và công nghệ thực phẩm vào chương trình đào tạo chính quy. Có thể kể đến như các trường đại học thuộc hệ thống ĐHQG Hà Nội/ TP.HCM, Đại học Bách Khoa Hà Nội, Trường Đại học Nông Lâm Thái Nguyên … Bên cạnh đó, trường Đại học Nông Lâm Thái Nguyên đem đến cho tân sinh viên sự lựa chọn hoàn toàn mới khi quyết định học ngành công nghệ sinh học thực phẩm đó là Chương trình đào tạo đại học từ xa
>> Xem thêm: Đại học từ xa Công Nghệ Sinh Học
Kết bài
Xã hội đang ngày một phát triển, nếu bạn không có tầm nhìn mới về ngành học tương lai, bạn sẽ bị bỏ lại phía sau. Quan trọng hơn trong hành trình ấy, Công nghệ sinh học thực phẩm được coi là một hướng đi đầy triển vọng trong tương lai cho sinh viên. Theo đuổi ngành công nghệ thực phẩm và công nghệ sinh học là một lựa chọn đáng đầu tư nếu bạn là một người yêu thích khoa học và muốn tạo ra giá trị thực sự cho cộng đồng Tuaf tin rằng Không chỉ mang đến cho bạn những cơ hội nghề nghiệp vững chắc mà còn mang lại tác động tích cực đến xã hội.
>> Xem thêm: Ứng dụng Công Nghệ Sinh Học