Dự thảo Nghị quyết của Chính phủ về chính sách tạm cư nhằm xử lý các khó khăn, vướng mắc khi Nhà nước thu hồi đất đang được hoàn thiện. Dự thảo đề xuất cơ chế mới cho phép người có đất bị thu hồi có thể được thưởng nếu bàn giao đất trước thời hạn, đồng thời quy định rõ trách nhiệm của chính quyền địa phương trong việc bố trí tạm cư và hỗ trợ người dân trong thời gian chờ tái định cư.
Chính sách này hướng tới mục tiêu rút ngắn thời gian thu hồi đất, đẩy nhanh tiến độ các dự án trọng điểm, đồng thời bảo đảm quyền lợi cho người sử dụng đất, tạo thuận lợi cho công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư.
Mục lục bài viết
Giải quyết khoảng trống pháp lý trong thu hồi đất
Thực tế triển khai Luật Đất đai 2024 cho thấy vẫn còn nhiều vướng mắc trong quá trình thu hồi và bố trí tái định cư. Một số địa phương phản ánh, quy định hiện hành mới chỉ đề cập đến chính sách tạm cư đối với trường hợp tái định cư tại chỗ khi thực hiện dự án khu đô thị, trong khi chưa có hướng dẫn cụ thể cho các dự án khác như dự án đầu tư công khẩn cấp, dự án tái định cư theo tuyến công trình chính hoặc dự án bố trí tái định cư tại chỗ thuộc nhóm khác.
Ngoài ra, pháp luật hiện chưa có cơ chế thưởng cho người bàn giao đất sớm trong các dự án không thuộc nhóm khu đô thị. Điều này khiến quá trình thực hiện các dự án gặp khó khăn, đặc biệt trong bối cảnh nhiều dự án cần thu hồi đất trước khi hoàn thành khu tái định cư nhằm rút ngắn thời gian thi công.
Dự thảo Nghị quyết mới được đề xuất nhằm bổ sung chính sách tạm cư cho các trường hợp này, đồng thời tạo hành lang pháp lý để khuyến khích người dân hợp tác và bàn giao mặt bằng sớm.
Đề xuất cơ chế thưởng cho người bàn giao đất trước thời hạn
Theo nội dung đề xuất, chính sách tạm cư sẽ được áp dụng đối với những người đủ điều kiện được bồi thường bằng đất ở hoặc nhà ở trong thời gian chờ bố trí tái định cư khi bị thu hồi đất để thực hiện các dự án như: dự án đầu tư công khẩn cấp, dự án tái định cư theo tuyến công trình chính, hoặc dự án tái định cư tại chỗ (trừ dự án đầu tư xây dựng khu đô thị).
Ủy ban nhân dân cấp tỉnh sẽ được trao quyền quy định cụ thể về phương án bố trí tạm cư, bao gồm:
- Bố trí vào nhà ở tạm hoặc hỗ trợ chi phí thuê nhà;
- Xác định thời gian và mức hỗ trợ tạm cư phù hợp;
- Quy định mức thưởng đối với người bàn giao đất trước thời hạn, căn cứ điều kiện thực tế tại địa phương.
Trường hợp chưa có quy định của Ủy ban nhân dân cấp tỉnh, Ủy ban nhân dân cấp xã được phép quyết định biện pháp và mức hỗ trợ khác theo quy định tại Điều 108 Luật Đất đai, bao gồm cả việc bố trí tạm cư và thưởng cho người bàn giao đất sớm.
Cơ chế này được kỳ vọng sẽ khuyến khích người dân hợp tác trong công tác giải phóng mặt bằng, đồng thời tạo điều kiện để chính quyền địa phương chủ động, linh hoạt trong thực hiện, giảm bớt tình trạng chậm trễ hoặc vướng mắc trong quá trình thu hồi đất
Bảo đảm quyền lợi và thúc đẩy tiến độ các dự án trọng điểm
Theo quy định hiện hành, để ban hành quyết định thu hồi đất, địa phương phải hoàn thành việc phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư và chuẩn bị sẵn quỹ nhà tái định cư. Tuy nhiên, trong nhiều trường hợp, nhất là với các dự án đầu tư công khẩn cấp hoặc dự án tái định cư theo tuyến công trình chính, việc hoàn thiện khu tái định cư trước khi thu hồi đất là điều khó thực hiện.
Dự thảo Nghị quyết bổ sung quy định mới cho phép các địa phương quyết định thu hồi đất trước khi bố trí tái định cư, kèm theo chính sách tạm cư và thưởng cho người bàn giao đất sớm. Giải pháp này sẽ giảm chi phí tuân thủ, thuận lợi trong tổ chức thực hiện, đồng thời rút ngắn thời gian thu hồi đất và đảm bảo quyền lợi cho người dân.
Quy định mới cũng thể hiện tinh thần phân cấp, phân quyền rõ ràng, theo phương châm “địa phương quyết – địa phương làm – địa phương chịu trách nhiệm”, giúp việc triển khai các dự án đầu tư công trọng điểm được chủ động và linh hoạt hơn.
Lời kết
Đề xuất bổ sung cơ chế tạm cư và thưởng cho người bàn giao đất trước thời hạn được xem là bước tiến mới trong chính sách quản lý và thu hồi đất. Quy định này không chỉ giải quyết khoảng trống pháp lý hiện nay, mà còn tạo động lực cho người dân hợp tác, giúp quá trình bồi thường, giải phóng mặt bằng diễn ra nhanh chóng, minh bạch và công bằng hơn.
Để hiểu rõ hơn về ngành Quản lý đất đai, hãy tìm hiểu chi tiết tại đây: https://tuaf.vn/nganh-quan-ly-dat-dai
Nguồn: laodong