Mục lục bài viết
Thành tựu bước đầu: Chuyển từ phòng thí nghiệm đến ứng dụng công nghiệp
Sau 5 năm triển khai (2021-2025), Đề án phát triển công nghiệp sinh học ngành nông nghiệp đã đạt được những kết quả đáng ghi nhận. Công nghệ sinh học đã bao phủ hầu khắp các lĩnh vực, từ trồng trọt, chăn nuôi – thú y đến thủy sản.
Thứ trưởng Phùng Đức Tiến nhấn mạnh những kết quả này minh chứng cho năng lực nghiên cứu và đổi mới sáng tạo của Việt Nam. Ngành đang chuyển dịch mạnh mẽ từ “nghiên cứu trong phòng thí nghiệm” sang “sản xuất ứng dụng quy mô công nghiệp”.
Những công nghệ và sản phẩm nổi bật
- Trồng trọt: Các nhà khoa học đã làm chủ kỹ thuật tiên tiến như chỉnh sửa gen CRISPR/Cas9, nhân giống mô tế bào và đột biến định hướng. Hàng loạt giống lúa chịu mặn, kháng rầy nâu đã được phát triển.
- Lâm nghiệp: Hơn 4 triệu cây keo và bạch đàn tam bội đạt chuẩn quốc gia đã được sản xuất. 4 dòng bạch đàn lai chuyển gen mở ra hướng phát triển mới cho công nghiệp giấy và nhiên liệu sinh học.
- Chăn nuôi – Thú y: Việt Nam đã nhân bản thành công giống lợn Ỉ quý hiếm và sản xuất nhiều chế phẩm phòng trị bệnh trên lợn và gia cầm.
- Thủy sản: Dòng cá tra G5 đã được chọn tạo. Nhiều chế phẩm sinh học xử lý môi trường nuôi tôm được thương mại hóa, góp phần nâng cao chất lượng sản phẩm.
Định hướng 2026-2030: Tập trung vào công nghệ lõi và trách nhiệm rõ ràng
Công nghiệp sinh học được xác định là ngành mũi nhọn của nông nghiệp Việt Nam giai đoạn 2026-2030. Để triển khai, toàn ngành đặt mục tiêu tập trung đầu tư vào các công nghệ lõi.
Công nghệ và chính sách cần ưu tiên
Các công nghệ lõi bao gồm chỉnh sửa gen, nhân bản tế bào, protein tái tổ hợp và enzyme sinh học. Ngành sẽ đẩy mạnh hợp tác công – tư, thu hút đầu tư quốc tế vào các lĩnh vực tiềm năng như vaccine thú y và phân bón sinh học.
GS.TS Lê Huy Hàm góp ý Việt Nam cần xây dựng hệ thống quy định quản lý công nghệ chỉnh sửa gen. Ông lưu ý cần chọn cây trồng phù hợp, tránh cây trồng xuất khẩu vì một số nước có quan điểm hạn chế cây trồng chuyển gen.
Yêu cầu “Rõ” của lãnh đạo ngành
Thứ trưởng Phùng Đức Tiến yêu cầu toàn ngành đi vào quá trình cụ thể hóa, nhấn mạnh vào yếu tố “rõ người, rõ việc, rõ trách nhiệm, rõ tiến độ, đặc biệt, rõ kết quả”. Ông đề cao việc kết quả nghiên cứu cần được đưa vào sản xuất và phải xác định rõ hiệu quả mang lại cho tăng trưởng.
Thứ trưởng cũng gợi ý cần phối hợp giữa các viện, tổ chức nghiên cứu để đạt hiệu quả tổng thể. Các nghiên cứu cần đi theo chuỗi sản phẩm bởi “cứ nhỏ lẻ, riêng biệt thì không bao giờ tạo ra sức mạnh”.
Giai đoạn 2021-2025 là thời kỳ tiền khởi động. Tuy nhiên, toàn ngành cần mổ xẻ sâu sắc hơn các giải pháp và chiến lược để công nghiệp sinh học thực sự trở thành nền tảng vững chắc cho một nền nông nghiệp sinh thái và hiện đại.
Để tìm hiểu chi tiết về các công nghệ sinh học đột phá như CRISPR/Cas9, Nuôi cấy mô và Sinh học phân tử đang được ứng dụng, cũng như cơ hội nghề nghiệp trong ngành, bạn có thể tham khảo thêm tại: https://tuaf.vn/nganh-cong-nghe-sinh-hoc
Nguồn: Báo Đầu tư