Trong bối cảnh hội nhập quốc tế và biến đổi khí hậu diễn biến phức tạp, nông nghiệp Việt Nam đang phải thay đổi mạnh mẽ để nâng cao năng suất, chất lượng và sức cạnh tranh. Nông nghiệp công nghệ cao (NNCNC) được coi là hướng đi tất yếu, giúp giảm chi phí, tối ưu hóa nguồn lực, tạo ra nông sản sạch, đồng đều về chất lượng và đáp ứng được những tiêu chuẩn khắt khe của thị trường xuất khẩu. Đây không chỉ là một lựa chọn, mà là “chìa khóa” cho sự phát triển bền vững của ngành nông nghiệp trong tương lai.
Mục lục bài viết
Mô hình công nghệ cao và ứng dụng thực tiễn
Những năm gần đây, nhiều mô hình ứng dụng công nghệ cao đã được triển khai rộng rãi. Các nhà kính, nhà màng giúp kiểm soát điều kiện môi trường, hạn chế tác động bất lợi từ thời tiết và sâu bệnh. Drone, hay máy bay không người lái, hỗ trợ phun thuốc và rải phân chính xác, tiết kiệm nhân công và giảm thiểu ô nhiễm. Bên cạnh đó, các nông trại thẳng đứng và mô hình container farm đang được áp dụng ở các đô thị, mang lại khả năng sản xuất ổn định quanh năm mà không phụ thuộc vào mùa vụ. Chuỗi cung ứng khép kín cùng hệ thống truy xuất nguồn gốc được tích hợp công nghệ số giúp nông sản minh bạch hơn, tạo niềm tin cho người tiêu dùng trong và ngoài nước.
Điểm sáng tại các địa phương
Đồng Tháp là một trong những địa phương đi đầu khi phát triển nông nghiệp công nghệ cao gắn với tái cơ cấu ngành nông nghiệp. Tỉnh đã cấp hàng nghìn mã số vùng trồng, áp dụng quy trình VietGAP và GlobalGAP cho nhiều loại cây ăn trái, đồng thời xây dựng chuỗi liên kết sản xuất – tiêu thụ – xuất khẩu. Chính nhờ vậy, trái cây Đồng Tháp không chỉ vươn xa hơn ra các thị trường khó tính, mà còn nâng tầm thương hiệu địa phương.
Không chỉ có Đồng Tháp, nhiều tỉnh thành khác cũng đang mạnh dạn đầu tư. Hà Nội ứng dụng công nghệ cảm biến, big data để giám sát sản xuất nông sản. Tây Ninh quy hoạch hàng nghìn héc-ta vùng công nghệ cao nhằm phát triển nông sản chủ lực. Đồng Nai ghi nhận hơn một nửa giá trị sản phẩm chủ lực đến từ các mô hình áp dụng công nghệ cao. Điều này cho thấy xu hướng ứng dụng công nghệ trong nông nghiệp đang lan tỏa ngày càng rộng khắp.
Thách thức còn tồn tại
Mặc dù tiềm năng rất lớn, nhưng nông nghiệp công nghệ cao vẫn gặp nhiều rào cản:
- Sở hữu đất đai manh mún và khó khăn trong việc cho thuê đất
- Nhận thức và khả năng áp dụng giải pháp công nghệ cao của nông dân còn hạn chế
- Chi phí đầu tư ban đầu quá cao
- Khả năng tiếp cận công nghệ còn hạn chế
- Cơ sở hạ tầng phục vụ nông nghiệp chưa đầy đủ
- Thiếu kiến thức và kỹ năng kỹ thuật
Cơ hội và động lực mới
Song song với thách thức, cơ hội cho NNCNC cũng ngày càng rõ ràng. Nhiều chương trình khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo trong nông nghiệp công nghệ cao được phát động, mở ra sân chơi cho doanh nghiệp trẻ và startup. Chính phủ cũng đẩy mạnh chính sách ưu đãi vốn, hỗ trợ hạ tầng số và phát triển không gian dữ liệu chung cho nông nghiệp, giúp kết nối thông tin giữa nông dân, doanh nghiệp và cơ quan quản lý. Trên phạm vi toàn cầu, thị trường AgriTech đang tăng trưởng mạnh, đạt hơn 24 tỷ USD năm 2023 và được dự báo bùng nổ trong giai đoạn 2024–2029. Đây là cơ hội để Việt Nam không chỉ nhập khẩu công nghệ, mà còn có thể đóng góp sáng kiến, giải pháp ra thị trường quốc tế.
Lời kết
Nông nghiệp công nghệ cao giờ đây không chỉ dừng lại ở những ý tưởng trên giấy, mà đã trở thành một xu hướng phát triển rõ rệt tại nhiều địa phương trên cả nước. Từ những vùng sản xuất ứng dụng công nghệ hiện đại cho đến các mô hình nông trại thông minh ngày càng phổ biến, tất cả đang mở ra diện mạo mới cho ngành nông nghiệp Việt Nam – hiện đại hơn, sáng tạo hơn và bền vững hơn.
Để hiểu rõ hơn về ngành học gắn liền với xu thế này, hãy tìm hiểu chi tiết tại đây: https://tuaf.vn/nganh-nong-nghiep-cong-nghe-cao
Nguồn: vietnamreport, Hữu Chí (Báo vietnamplus), virtusprosperity.